خواص و ارزش غذایی گوجه فرنگی برای سلامتی چیست ؟
گوجه فرنگی با نام علمی Solanum Lycopersicon میوهای از خانواده “نایت شید” (nightshade) است و بومی آمریکای جنوبی میباشد.
با اینکه از نظر گیاه شناسی، در دسته گیاهان محسوب میشود، ولی مانند سبزیجات، تهیه و مصرف میشود.
گوجه فرنگیها منبع اصلی آنتی اکسیدان، لیکوپناند که برای سلامتی بسیار مفید هستند و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و سرطان را کاهش میدهند. همینطور منبعی غنی از ویتامین سی، پتاسیم، فولیک اسید و ویتامین کا هستند.
این گیاه میتواند در رنگهای مختلفی مثل زرد، نارنجی، سبز و بنفش ظاهر شود. اما گوجه فرنگیِ رسیده معمولاً قرمز است. بعلاوه بسیاری از زیرگونههای آن، شکلها و طعمهای مختلفی دارند .
ما در گروه تحقیق و ترجمه صنایع غذایی کامبیز، سعی کردهایم در این مقاله هر آنچه را که شما باید دربارهی گوجه فرنگیها بدانید را بگوییم .
درباره حقایق تغذیهای و ارزش غذایی گوجه فرنگی بیشتر بدانیم :
۹۵ درصد گوجه از آب تشکیل شده و ۵ درصد باقیمانده آن، عمدتاً فیبر و کربوهیدرات است.
محتویات موجود در یک گوجه فرنگیِ خام کوچک (حدود ۱۰۰ گرم) :
- کالری ۱۸
- آب ۹۵ درصد
- پروتئین ۰.۹ گرم
- کربوهیدرات ۳.۹ گرم
- شکر ۲.۶ گرم
- فیبر ۱.۲ گرم
- چربی ۰.۲ گرم
کربوهیدرات موجود در گوجه فرنگی :
۴ درصد از محتوای موجود در گوجه خام کربوهیدرات است که مقداری کمتر از ۵ گرم کربوهیدرات برای یک نمونه گوجه فرنگی متوسط (۱۲۳ گرم) است .
قندهای ساده مثل گلوکز و فروکتوز ۷۰ درصد از محتوای کربوهیدرات را تشکیل میدهند.
فیبر موجود در گوجه فرنگی :
گوجه فرنگیها منبع خوبی از فیبر هستند. تقریباً در یک گوجهی متوسط، یک و نیم گرم فیبر موجود است.
بیشتر فیبر گوجه، نامحلول و به شکل سلولوز، همی سلولوز و لیگنین است.
خلاصه :
گوجههای تازه کربوهیدرات پایینی دارند و محتوای کربوهیدرات آنها عمدتاً از قندهای ساده و فیبر نامحلول است. این میوه ها بیشتر از آب تشکیل شدهاند .
ویتامین ها و مواد معدنی موجود در گوجه فرنگی :
گوجه ها منبع مناسبی از چندین ویتامین و ماده معدنی هستند .
حاوی ویتامین ث : این ویتامین از مواد غذایی اصلی و آنتی اکسیدانهای اساسی است. یک گوجه متوسط ۲۸% از مقدار توصیه شده روزانه از ویتامین ث را تامین میکند.
منبع پتاسیم : این ماده معدنی اصلی برای کنترل قند خون و جلوگیری از بیماریهای قلبی مفید است .
ویتامین کا ۱: به فیلوکینون هم معروف است برای لخته شدن خون و سلامتی استخوانها ضروری است.
حاوی فولیک اسید : فولیک اسید یا ویتامین ب۹ یکی از انواع ویتامین است که در رشد بافتهای نرمال و عملکرد سلولها ضروری است و به طور خاص برای خانمهای باردار، بسیار مهم است.
خلاصه :
گوجه فرنگی ها منبع مناسبی از بسیاری ویتامینها و مواد معدنی مانند ویتامین ث، پتاسیم و ویتامین کا و فولیک اسید هستند .
سایر ترکیبات گیاهی :
محتوای ویتامین و ترکیبات گیاهی موجود در گوجهفرنگیها میتواند بسته به نوع و زمان نمونهبرداری بسیار متغیر باشد .
ترکیبات اصلی گیاهی گوجه فرنگیها:
لیکوپن : مطالعات زیادی شده که نشان میدهد آنتی اکسیدان قرمز رنگ لیکوپن برای سلامتی مفید است.
رنگ بتاکاروتن : این آنتی اکسیدان که در بیشتر موارد، مسبب رنگ نارنجی و زرد غذاها است، در بدن انسان تبدیل به ویتامین آ میشود.
نقش نارنجنین : مطالعات روی موشها نشان داده که نارنجنین موجود در پوست گوجه فلاونوئیدی است که التهابات را کاهش میدهد و از بیماری های مختلف جلوگیری میکند.
کلروژنیک اسید : ترکیبات آنتیاکسیدانیه قدرتمندی است و باعث کاهش فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون بالا شود.
رنگ گوجه فرنگی ها به خاطر کلروفیلها و کاروتنوئیدهایی مثل لیکوپن است. وقتی که مرحله رسیدن گوجه فرنگی شروع میشود، میزان کلروفیلهای سبز رنگ، کم میشود و کاروتنوئیدهای قرمز، ترکیب میشوند.
تجمع لیکوپن در پوست گوجه فرنگی :
بالاترین مقدار کاروتنوئید، در گوجه فرنگیهای رسیده وجود دارد. از ارزش غذایی کاروتونوئید مخصوصاً وقتی به شکل ترکیبات گیاهی در میوهها است، نمیتوان چشم پوشی کرد.
تجمع لیکوپن در پوست گوجه است . به طور کلی هرچه این میوه قرمزتر باشد، لیکوپین بیشتری دارد. محصولات غذایی بر پایه گوجه فرنگی مانند آب گوجه فرنگی، رب گوجه فرنگی و سس گوجه فرنگی منابعی غنی از لیکوپن در رژیم غربی هستند و ۸۰ درصد از لیکوپن مردم آمریکا از آنها تامین میشود.
بر اساس گرم به گرم، مقدار لیکوپین در محصولات فرآوری شده گوجه معمولا بسیار بیشتر از گوجه تازه است .برای مثال در هر ۱۰۰ گرم کچاپ ۱۰ الی ۱۴ میلی گرم لیکوپن وجود دارد. در حالی که تنها یک تا ۸ میلیگرم یک گوجه فرنگی تازه ۱۰۰ گرمی، لیکوپن هست.
البته باید در نظر داشته باشید که معمولاً میزان مصرف کچاپها خیلی کم است. بنابراین خیلی سادهتر است که مقادیر زیاد لیکوپن با خوردن گوجهفرنگیهای غیر فرآوری دریافت شود که در عین حال قند کمتری از کچاپها دارد.
ممکن است ترکیبات غذایی دیگر در رژیم شما، تاثیر جدی بر جذب لیکوپین داشته باشند. مصرف این ترکیبات گیاهی با منابع چربی میتوانند جذب لیکوپن را تا ۴ برابر افزایش دهد. با این حال، جذب لیکوپین در افراد مختلف متفاوت است.
با اینکه محصولات فرآوری شده گوجه فرنگی، لیکوپن بیشتری دارند، توصیه می شود که در صورت امکان، گوجه فرنگی تازه مصرف شود.
خلاصه :
لیکوپن یکی از ترکیبات گیاهی است که به وفور در گوجه فرنگی یافت میشود. بیشترین مقدار لیکوپن در محصولات آن مانند کچاپ، آب گوجه فرنگی و رب گوجه فرنگی و سس گوجه فرنگی است .
رب گوجه فرنگی صنایع غذایی کامبیز سرشار از لیکوپن و با کیفیت بالا تولید میشود.
فواید آن برای سلامتی
مصرف گوجه فرنگی و محصولات بر پایهی آن در بهبود سلامت پوست شما و همچنین کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و سرطان مفید است .
نقش گوجه فرنگی در سلامت قلب چیست؟
بیماریهای قلبی مانند حمله قلبی و سکته شایع ترین علت مرگ در دنیا است. مطالعهای در مردان میانسال ارتباط بین لیکوپن و بتاکاروتن پایین با افزایش خطر ابتلا به حملههای قلبی و سکته را نشان میدهد.
مستندات حاصل از مشاهدات بالینی نشان میدهد که مواد غذایی دارای لیکوپن میتواند به کاهش الدیال یا کلسترول بد کمک کند.
همینطور این مطالعات نشان از تاثیر محافظت کنندگی در لایههای داخلی رگهای خونی دارد که میتواند ریسک لخته خون را کاهش دهد.
گوجه فرنگی چطور از سرطان جلوگیری میکند؟
سرطان به معنای رشد بی رویه سلولهای غیر عادی است که از محدوده خود گستردهتر می شوند و به سایر قسمتهای بدن نفوذ میکنند.
مطالعات بالینی حاکی از ارتباط بین گوجه و محصولات گوجه (رب) با کاهش ابتلا به سرطانهای پروستات، ریه و معده است.
با اینکه باور میشود که این به خاطر وجود لیکوپین بالا در گوجه فرنگی است، اما تحقیقات انسانی باکیفیتی باید برای تصدیق علت این فواید صورت بگیرد.
مطالعهای بر روی زنان نشان میدهد که مقادیر بالای کاروتنوئید که به میزان زیادی در گوجه فرنگیها یافت می شود، ممکن است از سرطان سینه جلوگیری کند.
فواید گوجه فرنگی برای سلامت پوست چیست؟
گوجهها برای سلامت پوست مفیدند.
مواد غذایی بر پایه گوجه فرنگی سرشار از لیکوپن و سایر ترکیبات گیاهیاند که میتوانند از پوست در برابر آفتاب سوختگی محافظت کنند.
بر اساس یک مطالعه، افرادی که ۴۰ گرم رب گوجهفرنگی (حاوی ۱۶ میلی گرم لیکوپین) همراه با روغن زیتون در هر روز به مدت ۱۰ هفته مصرف کردهاند، ۴۰ درصد کمتر دچار آفتاب سوختگی شدهاند.
خلاصه :
مطالعات نشان میدهد که گوجه فرنگیها و محصولات دارای گوجه فرنگی ممکن است خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و بسیاری از سرطان ها را کاهش بدهند. این میوه برای پوست هم مفید است و ممکن است باعث مقاومت پوست در برابر آفتاب سوختگی شود.
پروسه پرورش صنعتی
وقتی رسیدن گوجهها شروع میشود، نوعی هورمون گازی به نام اتیلن تولید میکنند. گوجههایی که به روش صنعتی پرورش داده میشوند، وقتی که هنوز نارس و سبزاند، چیده و حمل و نقل میشوند. خیلی از شرکتها برای اینکه گوجهها قبل از فروش قرمز شوند، به آنها گاز اتیلن مصنوعی اسپری میکنند. این پروسه منجر میشود که گوجهها نتوانند طعم طبیعی داشته باشند و باعث بیمزگی گوجهها میشود. این در حالی است که صنایع غذایی کامبیز برای تولید رب گوجه فرنگی، این گیاه ارزشمند را از مزارعی که کشت طبیعی و اصیل دارند خریداری و برای تولید محصول مورد استفاده قرار می دهد.
اگر بچههای نارس گوجه فرنگی میخرید، میتوانید پروسه رسیدن آنها را سریع تر کنید؛ آنها را در روزنامه بپیچید و برای چند روز، زیر کانتر آشپزخانه نگه دارید. فقط هر روز آنها را بررسی کنید و ببینید رسیده اند یا نه .
خلاصه :
گوجه ها معمولاً زمانی که نارس هستند، چیده میشوند و بعد بعضی از شرکتها با گازهای اتیلن به طور مصنوعی آنها را رسیده میکنند. این کار باعث میشود که “مزهدار شدن” در آنها کمتر صورت بگیرد و در نتیجه گوجهها بیمزه تر باشند.
عوارض جانبی آن برای سلامتی
به طور کلی گوجه فرنگیها با بدن سازگارند و به ندرت ایجاد آلرژی میکنند.
آلرژی
آلرژی نسبت به این میوه بسیار نادر است. ولی در افرادی که به گردههای گیاهان آلرژی دارند، احتمال آلرژی نسبت به گوجه فرنگی بالاتر است. به این وضعیت “سندروم آلرژی غذاهای گردهای” یا “سندروم آلرژی دهانی” گفته میشود.
در سندروم آلرژی دهانی، سیستم ایمنی شما به پروتئینهای گیاهی موجود در گیاهان و میوهها که شبیه گرده هستند، حمله میکند که منجر به واکنش های آلرژیک مثل خارش دهان، خارش گلو و تورم دهان و گلو میشود.
افرادی که نسبت به لاتکس حساسیت دارند هم ممکن است تجربهای مشابه در مواجه با این میوه داشته باشند.
خلاصه :
گوجهفرنگیها معمولا با بدن افراد سازگاراند اما ممکن است در افرادی که نسبت به گردههای گیاهی حساسیت دارند ایجاد واکنش کنند.
سخن آخر
گوجه فرنگیها شیرین و پر آب و سرشار از آنتی اکسیدان هستند و میتوانند به افراد در مبارزه با بیماریهای بسیاری کمک کنند .
مقادیر بالایی لیکوپن دارند؛ لیکوپن ترکیب گیاهیست که باعث بهبود وضعیت سلامتی افراد، جلوگیری از سرطان و جلوگیری از آفتاب سوختگی میشود. همچنین میتوانند بخش ارزشمندی از رژیم سلامتی شما باشد .
منبع : healthline
سندرم آلرژی گرده ای خیلی جالب بود، برای محتوا سپاس
خواهش می کنم دوست عزیز ممنون که ما رو یاری می کنید.
ببخشید دلیل خوشمزگی و رنگ جذاب رب کامبیز چیه می تونید اینو توضیح بدین چون واقعن محصول خاص و جذابی دارید.
سمانه عزیز ممنون بابت این همه لطف، اول اینکه محصولات رو به شوق شما عزیزان آماده می کنیم و چاشنی مهر رو آغشته به خودش داره و در مرحله بعد گوجه های با کیفیت و تازه است که انتخابشون می کنیم، دانه دانه بررسی می شن و خرابها از ظرف بیرون می آن و در درست کردن این رب هیچ ماده افزودنی و نگهدارنده ای وجود نداره و در آخر و مهمترین اینه که این رب بریکس بالایی داره که طعم رب رو خاص تر می کنه . نوش جان ارزشمندتون